Cách lai tạo gà đá là một trong những kỹ thuật phức tạp trong quá trình nuôi gà. Việc này đòi hỏi các sư kê cần có kinh nghiệm và đầu tư nhiều thời gian công sức. Có như vậy mới có thể cho ra được những dòng gà xuất sắc cho bản thân. Thị trường du nhập rất nhiều dòng gà đá nhập nhưng không hẳn phù hợp với Việt Nam. Vì thế các sư kê đã tìm cách lai tạo các giống gà nhập để thuần Việt hơn. Dagatructiep sẽ gửi đến bạn những phương thức và kinh nghiệm đổ gà hiệu quả.
Cách lai tạo gà đá bằng phương pháp lai con cận huyết
Hiện nay có rất nhiều cách lai tạo gà đá khác nhau phù hợp với mục đích của người nuôi. Trong đó phương pháp lai cận huyết gà đá là phổ biến được nhiều sư kê đánh giá cao.
Tìm hiểu phương pháp lai cận huyết
Lai cận huyết là lai giữa những con gà chung dòng máu với nhau như: cha, mẹ, anh, em… Với mục đích tạo ra những cá thể gìn giữ được tính trạng tốt hoặc xấu của dòng. Lai tạo cận huyết dễ gây ra các tình trạng: gà dị tật, chết non,…
Việc lai cận huyết thường không được áp dụng trên các dòng gà nuôi lấy thịt. Bởi dòng gà thịt sẽ được lai xa nhằm đảm bảo tốt nhất về số lượng và sức khỏe đàn gà. Ngoại trừ nuôi nhốt đông khó tránh tình trạng cận huyết ngoài ý muốn.
Cách đơn giản là thu thập và ấp nở trứng từ bầy gà của mình. Tuy nhiên thách thức quan trọng nhất khi cải tạo giống chính là ở đời F1. Thế hệ này xảy ra tình trạng xuống cấp di truyền do lai cận huyết con giống.
Các loại lai cận huyết gà đá
Mục đích lai gà cận huyết là giữ lại những tính trạng tốt của dòng gà. Hoặc có thể tạo ra những thế hệ gà nổi trội về tính trạng tốt. Gen là tập hợp những tính trạng di truyền của gà bao gồm: lối đá, ngoại hình, dị tật….
Lai gà (đổ gà) cận huyết càng sâu thì gen xấu và tốt càng tăng được củng cố ở mỗi cá thể. Các tính trạng tốt hoặc xấu có thể phân bố trên mỗi cá thể gà nhất định. Đồng nghĩa là lứa gà ra sau giao phối cận huyết sẽ có con có gen rất tốt.
Song song đó cũng có cá thể gà sẽ có gen di truyền rất xấu. Sư kê nên chú ý việc lựa chọn con gà giống để lai tạo là rất quan trọng. Một số kiểu lai cận huyết gà đá như:
- Lai cận huyết nhẹ: Là việc lai tạo giữa các cặp gà có nguồn gốc là anh em họ 1 đời (6,3%).
- Lai cận huyết vừa: Là sự giao phối giữa các cặp gà có nguồn gốc là (12,5%): ông bà – cháu, chú – cháu gái, dì – cháu trai, các cặp anh em cùng cha khác mẹ.
- Lai cận huyết nặng: Là sự giao phối giữa các cặp gà anh em cùng một bầy (25%).
Cách lai tạo gà đá sử dụng phương pháp lai xa
Trái ngược với cách lai tạo gà cận huyết là phương pháp lai xa. Đây là cách đổ ra mang nhiều ưu điểm được các sư kê tin dùng.
Tìm hiểu phương pháp lai xa gà đá
Lai xa là phương pháp lai cùng dòng gà hay nhiều dòng gà tốt nhưng khác máu nhau. Đây là cách lai tạo gà đá phổ biến ở hầu hết các trang trại hiện nay trên cả nước. Con lai xa có những đặc điểm hơn hẳn bố lẫn mẹ, có sức sống cao hơn.
Hiện tượng nổi bật các đặc điểm trên còn gọi là ưu thế lai. Phương pháp lai xa làm tăng đa dạng di truyền, giảm xác suất của gen lặn có hại gây bệnh. Đây là cách lai đơn giản nhất, chỉ cần đem những trống mới từ nơi khác về để lai tạo.
Ưu điểm của lai xa gà đá
Lai tạo gà trực tiếp là cách lai cùng dòng nhưng không liên quan về huyết thống. Các cặp gà được kết hợp từ các nhà lai tạo khác nhau. Nếu bạn muốn tạo ra thế hệ gà từ dòng gà Asil Mỹ thì có thể cho lai tạo với dòng gà Asil.
Việc này vẫn cho ra thế hệ gà con Asil thuần chủng, khỏe mạnh và năng xuất cao. Đặc biệt số lượng cá thể trong bầy được đảm bảo hơn. Lai tạo gà ba dòng là cách lai giữa một cá thể gà giống lai 50% với một cá thể thuần chủng khác.
Việc lai tạo xa gà đá cho ra thế hệ gà con có tính trạng tốt của cả ba dòng. Ví dụ: Gà mái hoặc gà trống là gà Asil-Kelso lai tạo với gà mái hoặc gà trống Cuban thuần chủng.
Kết quả cho ra thế hệ gà con chứa tính trạng cả ba dòng Asil-Kelso-Cuban. Tương tự lai Ba Dòng, lai bốn dòng chính là sự kết hợp giữa các cặp gà bố mẹ gà lai 50%. Từ đó có thể tạo ra thế hệ gà con có tính trạng của cả bốn dòng.
Ví dụ: con gà lai Asil-Kelso cho lai với gà lai Hatch-Sweater. Thế hệ gà con cho ra có đầy đủ các tính trạng của loại gà Asil-Hatch-Kelso-Sweater.
Một số cách lai tạo gà đá phổ biến khác
Có rất nhiều những cách lại tạo gà đá hiện nay được các sư kê áp dụng trong đổ gà. Ngoài phương pháp phổ biến là lai xa và lai cận huyết thì còn những cách đổ gà sau đây.
Phương pháp lai gà đá phụ thuộc (hay còn gọi là lai dựa)
Đây là một cách của phương pháp của lai xa, nhưng khác nhau là chỉ dùng duy nhất một dòng. Kết hợp giữa giống gà khác máu từ một nhà lai tạo gà khác. Sau đó lặp lại xuyên suốt quá trình lai tạo mà không đổi qua các dòng máu khác.
- Ưu điểm: Lai dựa giúp cải thiện các tính trạng tốt của dòng gà hiệu quả cao hơn.
- Nhược điểm: Phương pháp này chỉ phụ thuộc vào một dòng hay giống gà nhất định.
Phương pháp lai tạo gà đá tự nhiên (tên gọi khác là lai quần)
Phương pháp lai tự nhiên không đòi hỏi nhiều về kỹ năng và kinh nghiệm của sư kê. Quá trình lai tạo sẽ phụ thuộc vào số lượng gà trống và mái trong bầy. Trong khi nuôi nhốt chung bầy cá thể gà sẽ giao phối tự nhiên với nhau.
Để đạt được hiệu quả tốt nhất khi lai tự nhiên thì nên phân phối số lượng gà giống. Bạn có thể phân bố theo tiêu chuẩn 10 gà mái ghép chung với 1 gà trống. Số lượng cá thể gà trống sẽ thay đổi để tỉ lệ với số lượng gà mái trong bầy.
Phương pháp lai cuốn
Đây là lai tạo chéo giữa cá thể gà trống tơ với gà mái trưởng thành. Ngoài ta còn có gà mái tơ với gà trống trưởng thành. Việc này giúp những thế hệ gà con được đảm bảo hơn về chất lượng gen và sức khỏe.
Vào cuối mùa lai tạo, hai nhóm gà đã được thanh lọc sẽ gom lại cho mùa sau. Các lứa gà con được nuôi lớn thành mái tơ và trống tơ tiếp tục mùa lai tạo sau. Đây là hệ thống lai tạo gà đá đơn giản khi chỉ cần duy trì hai nhóm gà.
Phương pháp cải tạo giống
Đúng như tên gọi, đây là phương pháp cải thiện giống sau quá trình lai tạo cận huyết. Bằng cách cho giống gà thuần chủng đã lai tạo với thế hệ con lai xa hơn một đời. Tiếp sau sau từ thế hệ con đó cho lai tạo tiếp với dòng thuần chủng.
Phương pháp này giúp ổn định trong quá trình lai cận huyết diễn ra trong thời gian dài. Ngoài ra còn giảm thiểu đáng kể được tính trạng lặn xuất hiện ở các đời con sau. Đây cũng là phương pháp lai gà đá hữu ích cho sư kê tham khảo.
Kết luận
Bà viết đã tổng hợp những kiến thức về cách lai tạo gà đá mà Dagatructiep đã đúc kết lại. Tất cả đều là kinh nghiệm được sau những năm nuôi, lai tạo gà chuyên nghiệp. Hy vọng thông tin trên giúp ích được cho những bạn đang cần lai tạo gà.
